به گزارش گروه اقتصادی قدس‌آنلاین، در حالی که استاندارد غذای حلال ایران در میان ۳۲ کشور اسلامی با انطباق ۹۸ درصدی با مبانی اسلامی تصویب شده است و کشور ما با توجه به تنوع غذاهای حلال در آن می‌تواند از دیگر کشورها برای حضور در این بازار سودآور سبقت بگیرد، به غایب بزرگ این تجارت تبدیل شده و اجازه داده است تا کشورهایی مثل مالزی و ترکیه، امارات و حتی چین جایگاه خود را در این بازار تثبیت کرده و حتی اعطای برند حلال را نیز حق خود بدانند.

با وجود اینکه دستیابی به ۱۰ درصد بازار گردش مالی صنایع غذایی حلال، سود۵۰ تا ۷۰ میلیارد دلاری را عاید کشور می‌کند و ایران با دستیابی به این سهم می‌تواند این صنعت را جایگزین نفت در اقتصاد کشور کند، دست اندرکاران همچنان با تعلل اجازه می‌دهند کشوری مانند ترکیه با برگزاری اجلاس متعدد در زمینه صنایع حلال توجه کشورهای دیگر را به سوی خود جلب کرده و به مرکزی برای مبادلات محصولات حلال در جهان مبدل شود. این کشور که در دو روز اخیر رویداد نمایشگاه حلال را رقم زده است، به مدعی اعطای برند در این حوزه نیز تبدیل شده است و بزودی باید شاهد باشیم ایران با وجود ظرفیت‌های بالا و داشتن برندهایی غذایی فراتر از استانداردهای موجود، برای دریافت نشان استاندارد منتظر امضای مقامات ترکیه‌ای باشد. 

تجارت غذای حلال در دنیا ۴۰۰۰ میلیارد دلار و سهم ایران از این بازار بزرگ و با ظرفیت بالا تنها یک درصد اعلام شده است. این در حالی است که ایران به عنوان یک کشور اسلامی تمام تولیداتش در حوزه غذا برپایه توجه به شرع و خوراکی غیر حلال تولید و یا وارد نمی‌شود؛ بنابراین این پرسش مطرح است با توجه به حساسیت کشور چرا سهم ایران از بازار بزرگ حلال در دنیا اندک و در حد یک درصد است، آن هم در شرایطی که کشور در فروش نفت و کسب درآمد در این حوزه با مشکل مواجه است.

■ محدودیت صادراتی

رئیس کانون صنایع غذایی ایران در خصوص پایین بودن سهم اندک ایران از تجارت جهانی غذای حلال اظهار داشت:از آن جایی که صادرات مواد غذایی بویژه در حال حاضر با محدودیت مواجه است؛ بنابراین این موضوع یکی از دلایل اصلی سهم اندک ایران از این تجارت است.

محمد رضا مرتضوی در گفت‌وگو با خبرنگار ما افزود: کشور وارد کننده بسیاری از کالاهای اساسی مانند گوشت، مرغ، برنج، شکر و کره است، به عبارتی تولیدات داخل کفاف نیاز مصرفی کشور نیست و همواره بخشی از نیاز مصرفی از خارج وارد می‌شود؛ بنابراین سهم ایران از تجارت غذای حلال اندک است.

وی اضافه کرد:تمام مواد غذایی کشور بر مبنای شرع و با داشتن مهر استاندارد و پروانه بهداشتی تولید می‌شود و مواردی هم که وارد می‌شود باید حساسیت‌های یاد شده را داشته باشد، از جمله اینکه گوشت وارداتی با رعایت ذبح شرعی کشتار و ارسال می‌شود و تولید بر مبنای استانداردهای مورد تقاضای ایران است.

وی در این رابطه که آیا غیر از رعایت الزامات شرعی در تولید غذای حلال استانداردهای دیگری نیز تدوین شده، خاطرنشان کرد:اصل کار رعایت همان اصول مورد تأکید اسلام است که در تولید محصول، نباید حرام به کار رود، از جمله اینکه نباید از چربی خوک یا خون‌های پودری استفاده شود. وی گفت:مالزی و اندونزی سهم بزرگی از این بازار دارد که آن هم به دلیل ظرفیت‌های زیاد صادراتی این کشورهاست. اگر سهم ایران در صادرات دنیا فرضاً ۵ درصد ولی سهم آن در تجارت غذای حلال یک درصد بود جای انتقاد دارد، اما وقتی در کل سهم صادرات ایران در بازار جهانی اندک است، نمی‌توان خرده گرفت.

■ اعداد مبالغه‌آمیز

یک فعال اقتصادی نیز اعداد اعلامی برای تجارت غذای حلال در دنیا را مبالغه آمیز دانست واظهار داشت: اگر قرار به مقایسه باشد، جایگاه ایران در حوزه غذای حلال بد نیست و همه تولیدات کشور حلال است. جمشید عدالتیان در گفت‌وگو با خبرنگار ما افزود: اگر فرضاً تجارت غیر نفتی کشور ۴۲۰ میلیارد دلار باشد، سهم یک درصدی از تجارت خارجی غذای حلال عدد بدی نیست، ولی در مجموع حجم تجارت جهانی ایران اندک است والا جایگاه ایران در تولید محصولات حلال بالاست.وی گفت: در کالاهای صنعتی حلال و حرام وجود ندارد و تنها جایی که موضوع از اهمیت زیادی برخوردار است مواد خوراکی و مصرفی است، در ایران این اصول به خوبی رعایت می‌شود که برخی تولیدات آرم حلال را می‌گیرند و عده‌ای هم بدون توجه به آن،کالا را صادر می‌کنند، در حالی که هر دو نوع تولید حلال است.
وی ادامه داد: کشوری مانند عراق یا افغانستان اقلام زیادی از جمله در حوزه لبنیات را از ایران وارد می‌کنند و به دلیل اطمینانی که به تولید شرعی این محصولات دارند، دیگر داشتن یا نداشتن مهر حلال برایشان اهمیت ندارد.

عضو شورای پیشکسوتان اتاق بازرگانی درباره سازمان متولی غذای حلال اظهار داشت: سازمان کشورهای اسلامی و در ایران اتاق‌های بازرگانی متولی آرم حلال هستند که البته برای بسیاری از کشورهای اسلامی به دلیل اطمینان داشتن از حلال بودن اقلام، این آرم چندان مهم نیست.وی درباره وضعیت و اقبال کشورهای اروپایی برای غذای حلال خاطرنشان کرد:موضوع این است که تجارت خارجی غذای حلال در دنیا خیلی مطرح نیست و در واقع افرادی که نسبت به رعایت مسائل شرعی در تولید غذا حساس هستند، مثلاً ایرانی‌های مقیم آلمان به فروشگاه‌های خاص که مختص ایران در آن کشوراست، مراجعه و خرید می‌کنند.

■ کم‌کاری متولیان

رئیس اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی نیز با بیان اینکه آمار تجارت ۴۰۰۰ میلیارد دلاری و سهم یک درصدی ایران از صنعت حلال دقیق نیست، اظهار داشت:به عنوان مثال سهم صادرات استان بیش از ۲ میلیارد دلار است.صادرات هم اکثراً مربوط به حوزه مواد غذایی است، ولی این عدد در آمار ۴۰۰۰ میلیارد دلاری تجارت غذای حلال دیده نمی‌شود.کالای مصرفی مانند زعفران و یا اقلامی مانند گوشت سفید و قرمز که از ایران صادر می‌شود همه حلال هستند، ولی در آمار و برنامه گنجانده نمی‌شود.

روشنک با اشاره به صادرات تولیدات مواد غذایی ایران به کشورهایی مانند افغانستان و یا عراق گفت:همه این تولیدات حلال است.جای سؤال است که چرا سهم کشوری مانند چین از تولیدات غذای حلال بیشتر از کشورهای اسلامی است.بنابراین در ایران سازمان توسعه تجارت و وزارت جهاد کشاورزی باید بیشتر تلاش و هزینه کنند، در حالی که متأسفانه بودجه‌های وزارتخانه‌ها و نهادها و سازمان‌های کشوربیشتر از تأمین هزینه‌های آنان نیست و حاضر نیستند تولیدات حلال ایران را تبلیغ، معرفی و تشویق به خرید و مصرف آن در دنیا کنند.

شایان ذکر است میدل ایست در آخرین گزارش خود پس از پایان نمایشگاه حلال در ترکیه تحلیل قابل توجهی را ارائه داد. او در گزارش خود آورده است که ترکیه به دنبال تسخیر بازار جهانی غذای حلال است. البته میدل ایست از قول یک کارشناس تأکید کرده است که این تسخیر صرفاً با واردات و صادرات نیست، بلکه ترکیه تلاش می‌کند با ایجاد استاندارد غذای حلال به استاندارد سازی در این حوزه بپردازد. 

براساس این گزارش، هزینه‌های جهانی مسلمانان در بخش‌های سبک زندگی، در سال ۲۰۱۷ به ۲.۱ تریلیون دلار رسیده است.

مواد غذایی و نوشیدنی سبب شد که مسلمانان به میزان ۳/۱ تریلیون دلار، به میزان بیش از ۲۷۰ میلیارد دلار، بیش از بخش بعدی یعنی لباس و پوشاک، خرج کنند.

در این نمایشگاه، ترکیه تلاش کرده است تا ابتکار جدید خود را ارتقا دهد: آژانس اعتباربخشی حلال (HAK)، یک نهاد اعتباربخشی است که قصد دارد در سراسر جهان فعالیت کند.

انتهای پیام/